15 september 2023 | Mary Span | Evolutiegids

Depressie is overal. Kan spiritualiteit helpen?

In Nederland slikken meer dan een miljoen mensen pillen tegen depressie of somberheid. Kan het zijn dat we niet meer verdiepend met elkaar praten over hoe het met ons gaat? Zijn we verleerd om met elkaar te bidden of te mediteren? Of om geïnspireerd te raken door een heilige of spirituele tekst? Door de achteruitgang in geloof is er tegelijkertijd sprake van een toename van wanhoop. Dat is een teken aan de wand. Wat nu?

Jong volwassenen worden in het begin van hun volwassen leven geconfronteerd met de hardheid van het leven, maar ze ervaren ook een innerlijke drang om te zoeken naar de ultieme betekenis, het doel van het leven. Dit zoeken naar het ultieme doel vindt niet alleen plaats aan het begin van volwassenheid, het gebeurt ook tijdens de midlifecrisis en bij het oversteken van de brug naar ouderdom. Bij elk van die drie bruggen groeien we spiritueel. 

We worden milder bij het ouder worden,
omdat we ons hart meer toelaten.

Ons innerlijke leven verlangt ernaar zich te ontplooien, dieper lief te hebben en een betekenisvolle bijdrage te leveren. Maar onze cultuur is er een van zelf doen. In je eentje. Het laat ‘t je zelf uitzoeken hoe je jouw pad vervolgt. Dat is de hardheid van het leven, dat we niet meer samen stil kunnen zijn of samen op weg kunnen gaan.

Zou het niet fijn zijn als iemand aan het begin van je volwassen leven tegen je zou zeggen: ‘Kom, niet getreurd. Je staat aan het begin van een evolutieweg? Zullen we samen op weg gaan om jouw ontwikkelingsdepressie te lijf te gaan en deze omturnen naar een plusleven? De midlifecrisis is een tijd van diepgaande levensevaluatie, op weg naar meer spirituele groei. En tenslotte als je ouder wordt, ben je op een of andere manier op weg om meer lief te hebben.

Depressie kunnen we zien als verloren tijd
of downtijd, maar we kunnen het ook
zien als het begin van een zoektocht.

Ik geloof dat ieder van ons in staat is om onze eigen betekenis te vinden en te geven. Sommigen van ons doen dat door volgens een reeks religieuze principes te leven. Of door de schoonheid en heiligheid van de natuur te voelen. Of door ervoor te kiezen spirituele verbanden te zien in wat anderen louter toeval zouden kunnen noemen.

Volgens psycholoog Lisa Miller, hoogleraar klinische psychologie en educatie aan het Teachers College, Columbia University, is het hebben van een spiritueel leven goed voor je geestelijke gezondheid. Ze onderzocht met name de relatie tussen neurowetenschappen en spiritualiteit. Wat blijkt? Spiritueel bewustzijn en depressie gaan volgens haar hand in hand. Kortom, het geloof in iets groters dan jezelf en dankbaarheid voor wat het leven je schenkt maakt je gezonder en gelukkiger. Het voordeel van betekenisvolle spiritualiteit geeft een lager risico op een DSM-diagnose van verslaving aan drugs, alcohol of gokken.

Wanneer je dankbaar bent maakt je brein
dopamine en serotonine aan wat zorgt voor
positief gevoel, geluk, euforie en zelfs extase.

Maar hoe is betekenisvolle spiritualiteit te zien in het brein? In een MRI-scan was te zien hoe een spirituele beleving van iemand oplichtte in het brein. De hersenen reageren op dezelfde manier als op een knuffel van iemand die je na staat. We weten allemaal hoe fijn en positief een knuffel kan zijn van iemand van wie we houden. Zo maakt een spiritueel gevoel dezelfde positiviteit los.

Wat een depressie losmaakt, is een zoektocht naar onze diepere aard en naar de ware werkelijkheid in en om ons heen. Daardoor kunnen we dieper zien welke bijdrage we zouden kunnen leveren aan het leven zelf. We leren inzien dat het hart en de liefde ertoe doen, niet de hardheid van het leven. Door het leven met ons hart te leven, doen we enorm veel wijsheid op. Veel te vaak laten we het hoofd de hoofdrol spelen in plaats van ons hart. Het hart is juist het instrument om te ervaren wat ‘waar’ is, wat liefde is, wat ertoe doet. Het hoofd speelt slechts een rol bij het bepalen van onze strategie en uitvoering. Ons hart geeft ons richting en leiding.

Er is neurologisch bewijs dat een spiritueel leven
neuroprotectief is tegen depressie en angst.

Soms vraag je jezelf af: ‘Welke richting moet ik uit?’ ‘Wil ik wel trouwen?’ Of ‘Waar wil ik naartoe reizen?’ Het hoofd rationaliseert slechts, het hart geeft je begeleiding door het bieden van zekerheid of weten. Maar de bron van het leven kan je ook begeleiden door middel van een mystieke ervaring, intuïtie of door je een signaal te geven. Het is dan zaak om deze subtiele seintjes op te merken.

We kunnen deze principes tegenwoordig enigszins nostalgisch vinden, maar als samenleving zijn we op een punt beland waar we het nodig hebben om weer terug te gaan naar de basis. We moeten ons dagelijks leven minder ingewikkeld maken, onze zorgen vergeten, ons ontdoen van overmatige stimuli en ons concentreren op onze prioriteit: onze zoektocht naar het waarom van ons leven en onze quest naar ons hart.

Trauma’s, angst en depressies zijn eigenlijk patrijspoorten en kansen om te ontdekken wat het leven je nu laat zien. We hebben gewoonweg geen controle over het leven zoals het zich dagelijks aan ons voordoet. Maar wat we wel kunnen doen is onszelf diep verankeren in een houding van zoeken en leren. Zodat wat er ook gebeurt we die ervaring kunnen gebruiken om te floreren en verder te evolueren.

AUTEUR MARY SPAN | ©DOESPLUS | 230915
Trendjournalist/publicist en auteur van het boek Zinvolle [W]evolutie.
Hou ervan je te inspireren en te activeren voor zinvolle evolutie
in leven en werk, bouwend aan een wereld van nieuwe mogelijkheden.