De reis naar bewustwording is
de mooiste pelgrimstocht die je kunt maken

Gewone mensen hadden voor internet weinig of geen toegang tot de informatie die ze nodig hadden om verandering teweeg te brengen. Tegenwoordig kan iedereen met een computer of zelfs met een smartphone les krijgen van universiteiten. Of een uitvinding ophalen van de andere kant van de wereld, steeds vaker gratis. Nog wel.

We hebben allemaal gezien hoe de begindagen van het internet waren: een web met gemeenschapsplekken – een gedeelde ruimte waar mensen met elkaar in contact komen en vrij informatie met elkaar kunnen uitwisselen. Helaas zien we dat die gemeenschapspekken zijn overgenomen door dezelfde dynamiek als onze fysieke samenleving. Op internet leven we inmiddels in een roofwereld van mensen en groepen die onze energie in winst omzetten voor privé-gewin en nog erger door onze wereld binnen te dringen om ons te kunnen controleren.

We maken de meest ingrijpende
informatierevolutie in de
menselijke geschiedenis mee.

Er zijn veel boeken en talloze artikelen geschreven over onze kwetsbaarheid in het aangezicht van surveillancekapitalisme, maar nog niet genoeg over ons groeiende vermogen om weerstand te bieden en te reageren. Recent heeft prof. Yuval Noah Harari een nieuw boek met de titel Nexus geschreven over de groeiende macht van algoritmen (bekijk hieronder ook het video-interview met Harari in het tv-programma Buitenhof). Daarin geeft hij aan dat de wereld op de rand van een ecologische ondergang staat. Het leven heeft een cyclisch aspect en we zouden terecht kunnen zeggen dat er niks nieuws onder de zon is. Maar we zijn vergeten dat de boekdrukkunst al eerder in de cyclus evolutie teweeg heeft gebracht en dat geldt nu ook voor internet.

Eigenlijk zijn we als evoluerende wezens op zoek naar vervulling van onze biologische, sociale, psychologische en spirituele behoeften. Want we willen onszelf, de wereld en de kosmos begrijpen, we willen inzicht. Om dat te kunnen realiseren moeten we proberen veerkracht te ontwikkelen. Dat is geen eenvoudige taak: vooral sociale media hebben onze verslaving aan consumptie en onze meningen en overtuigingen versterkt. Maar we moeten niet vergeten dat het ook ons bewustzijn enorm heeft verruimd. We zijn in staat om verbinding te maken met anderen door onze interesses te delen en iets in beweging te zetten, iets wat voorgaande generaties niet konden.

Als mensen zo wijs zijn,
waarom doen we dan
zoveel zelfdestructieve dingen?

Omdat we ons niet bewust zijn van de oorzaken en de gevolgen. We zien dat het economisch systeem – kapitalistisch, neoliberaal en nu ook extreemrechts – ons in haar greep heeft. Het bedrijfsleven blijft de macht houden via de politiek – een kartelsysteem dat hen aan elkaar bindt. En de militaire macht is van alle kanten weer in opkomst. Alles met het oog op winst. Hoe ze dat doen? Door een aantrekkelijk verhaal. Bewegingen als ISIS gebruiken poezie in haar campagne; Black Lives Matter en Extinction Rebellion hebben de verbeelding van het publiek gevangen en de overheid onder druk gezet om te veranderen. Dit is de zachte kracht van activisme: geen dwang, maar aantrekkingskracht – het vermogen om mensen in een relatie te trekken door middel van oproer en een overtuigend verhaal. De macht van het volk (People Power) begint door al deze ontwikkelingen onmiskenbaar een modern fenomeen geworden. Overal ter wereld vinden opstanden plaats, weliswaar met wisselende resultaten.

Het is belangrijk de
tekenen der tijden te herkennen.

Vroeger noemden we dit propaganda en nu noemen we het de macht van elites of de media. We hebben de neiging om verhalen te geloven omdat ze iets in ons raken. Het raakt ons in onze kwetsbaarheid of raakt ons emotioneel. Maar er zal een tijd komen, dat we het herkennen als een verhaal dat geconstrueerd is door degenen die aan de macht zijn. Het wordt tijd dat we dit inzien, want er waait een ijskoude wind door ons leven. De barometer van menselijkheid geeft nu voortdurend lagere waarden aan. Dus de volgende keer dat je een nieuw verhaal hoort en het als een inventieve, creatieve taak klinkt – wees dan op je hoede. Luister naar de behoeftes van mensen en je eigen intuïtie, wees vooral bewust van wat er écht gaande is en geef vervolgens zelf vorm aan een goed leven. De reis naar inzicht en vrede is gewoon de mooiste pelgrimstocht die je kunt maken.