mary span | plust je blik | 9 juli 2025

AI op ramkoers met de mens – en hoe jij overeind blijft

Stephen Hawking waarschuwde: “AI kan het beste, maar ook het slechtste zijn.”

Wat vroeger onmisbaar leek — de gaslamp, de koets, de filmrol — verdween stilletjes door technologische vooruitgang. Het industriële tijdperk is voorbij. Nu heeft de technologie in de vorm van AI een nieuw doelwit in het vizier – en dat zijn wij. Of beter gezegd: onze arbeid én de controle. Je kunt maar beter zorgen dat de voordelen groter zijn dan de nadelen. 

Wat je ook doet, binnen een generatie zullen machines dezelfde taak net zo goed – of beter – kunnen uitvoeren. AI wordt intelligenter dan de mens. En dat voor een fractie van de kosten. Veel grote bazen van Nederlandse bedrijven gaan AI inzetten, blijkt uit gesprekken met consultancybureau &Samhoud. Zo’n vijftig topbestuurders verwachten dat er binnen twee jaar al veel banen verdwijnen. Hun schatting: 20 tot 40 procent. Niemand durft het verlies aan banen nog bespreekbaar te maken. Kortom, de AI-transitie is onomkeerbaar.

We zijn radicaal aan het kantelen

Binnen de advertentiewereld zijn al functies verdwenen. AI maakt nu de filmpjes. Marketingafdelingen slinken. En dit is nog maar het begin.

Bedrijven zijn zoekende. De ontwikkeling dendert door, maar de menselijke component hapert. “Het is geen vraagteken meer,” zegt Salem Samhoud van Adviesbureau &Samhoud in het EO-programma Geld of je Leven. De vraag is nu: hoe gaan we mensen opleiden om mee te kunnen in deze revolutie?

De machtsvraag achter de schermen

De gemiddelde wereldburger heeft weinig invloed op de ontwikkeling van AI. Een handvol machtige bedrijven en overheden bepaalt de koers. Misschien was het precies dát waar natuurkundige en kosmoloog Stephen Hawking tegen ageerde: dat we als burgers betrokken moeten blijven – niet alleen als gebruikers, maar als bewuste medevormgevers van deze technologie.

En dan nu het goede nieuws. Zelfs in tijden van storm zijn er manieren om niet alleen financieel, maar ook mentaal en spiritueel overeind te blijven.

---

Hoe blijf je overeind in de AI-storm?

Er is werk aan de winkel. Niet alleen voor beleidsmakers, maar vooral voor onszelf. Want als AI onze banen overneemt of verandert, is het aan ons om onszelf opnieuw uit te vinden. Dat vraagt geen blinde techno-optimistische sprong, maar bewuste keuzes. En moed.

1. Word vriend met AI, voordat het je collega wordt

AI is geen verre toekomst. Het zit al in je zoekmachine, je inbox, je navigatie – en straks ook in je werk. In plaats van te vrezen of te ontkennen, kun je leren samenwerken. AI als assistent, niet als bedreiging.

Begin klein. Leer omgaan met tools als ChatGPT, Canva met AI, Notion AI of AI-gestuurde data-analyse. Begrijp hoe deze systemen denken, hoe je goede vragen stelt, hoe je hun output beoordeelt. Het draait niet om technische diepgang, maar om digitale geletterdheid. Wie met AI leert samenwerken, blijft relevant.

Dit zijn de vaardigheden die je in de toekomst nodig hebt:
– Hardwarevaardigheden
– Softwarevaardigheden (mensen voorspellen wel het einde van programmeren).
– Zakelijke vaardigheden
– Strategisch vooruitzicht

2. Ontwikkel dat wat AI (nog) niet kan: je menselijkheid

AI is razendsnel, consistent, analytisch. Maar het mist verbeeldingskracht, intuïtie, moreel kompas en empathie. Precies dát zijn onze unieke krachten.

In een wereld vol algoritmes worden menselijke vaardigheden steeds waardevoller. Denk aan:

• Creativiteit en originaliteit

• Kritisch denken en ethisch oordelen

• Emotionele intelligentie en verbinding maken

• Zingeving en reflectie

Juist deze kwaliteiten zijn nodig in de beroepen van morgen: coaches, leerkrachten, zorgverleners, kunstenaars, veranderaars, gidsen. Mensen die niet alleen wéten, maar ook voelen, luisteren en betekenis geven.

3. Leer leren – en blijf het doen

De zekerheid van een levenslange baan is voorbij. Vooral vrouwenbanen staan op de tocht, omdat vrouwen vaker administratieve en communicatieve banen hebben. De zekerheid van een leven lang leren komt ervoor in de plaats. En dat is eigenlijk een zegen.

Zie je loopbaan niet als een rechte lijn, maar als een ontdekkingstocht. Laat je nieuwsgierigheid spreken. Wat wil je bijdragen? Welke talenten vragen om ontwikkeling?

Gelukkig is er meer dan ooit mogelijk: online cursussen, leergemeenschappen, peer-to-peer leren. Je hoeft niet terug naar de schoolbanken; je mag je eigen leerweg uitstippelen.

4. Vertraag om bij te blijven

In tijden van razendsnelle verandering is het verleidelijk om te blijven rennen. Maar juist nu is het belangrijk om te vertragen, stil te staan en te luisteren naar wat er in jou leeft.

Oprecht overeind blijven vraagt méér dan vaardigheden. Het vraagt om innerlijke veerkracht. Om vertrouwen. Om zingeving.

Zorg voor je geestelijke gezondheid. Zoek verbinding met anderen. Reflecteer op je waarden. Stel jezelf de vraag: Wat wil ik werkelijk bijdragen aan deze wereld?
AI mag dan slimmer worden, maar zingeving komt nog altijd van binnenuit.

---

Staande blijven in een wereld vol verwarring

In een tijd waarin algoritmes onze keuzes beïnvloeden en efficiëntie het lijkt te winnen van menselijkheid, is het belangrijker dan ooit om jezelf niet te verliezen.

AI wordt misschien de motor van de toekomst, maar jij blijft de betekenisgever. Jij bent degene die voelt, liefheeft, rouwt, zorgt, schept. En precies dát is wat deze tijd nodig heeft.

Wat ik vraag is geen technologische voorsprong, maar een menselijke verdieping. Geen race om bij te blijven, maar de moed om stil te staan. Om je eigen koers te kiezen, ook als systemen je overbodig lijken te verklaren.

Laat je niet wegzetten – niet door technologie, niet door winstdenken, niet door de angst van anderen. Jij bent geen algoritme. Jij bent een zinvol mens. En daarin schuilt je kracht.

---

Misschien is dit geen tijdperk van verandering, maar een verandering van tijdperk.

En misschien is dat precies de uitnodiging: om wakker te worden.
Om opnieuw richting te kiezen.
En om mens met zingeving te blijven.

AUTEUR MARY SPAN | ©DOESPLUS! | 250709
Publicist in Essentie en auteur van het boek Zinvolle [W]evolutie.
Hou ervan je te inspireren en te activeren voor zinvolle evolutie
in leven en werk, bouwend aan een wereld van nieuwe mogelijkheden.

Blijf lezen

Hoe kan ik me redden tijdens een recessie?

De kans is groot dat je liever niet aan een recessie denkt, maar wat kan je dan doen?

De commons zijn [w]evolutionair

Steeds meer mensen bouwen via de commons aan een nieuwe samenleving. Een tegenbeweging die [w]evolutionair is.