mary span | plust je blik | 18 juni 2025
Door de chaos heen: bouwen aan een nieuwe tijd
Over de overgang van het oude naar het nieuwe, de kracht van reflectie en het licht aan de horizon
We leven in een tijd van grote onrust en fundamentele verschuivingen. Wat eerst vast leek, wankelt. Wat ooit vanzelfsprekend was, voelt nu leeg of achterhaald. Terwijl systemen kraken en polarisatie toeneemt, groeit tegelijkertijd het verlangen naar iets nieuws. Maar hoe bouwen we het nieuwe in een wereld dat nog zucht onder het oude? Het begint met reflectie, hoop en inspiratie — en met het nemen van verantwoordelijkheid, individueel én collectief.
De econoom Milton Friedman zei ooit:
“Alleen een crisis – daadwerkelijk of ingebeeld – brengt echte verandering teweeg.”
Dat klinkt kil, maar hij had ergens gelijk. Pas als het oude niet meer werkt, ontstaat ruimte voor iets nieuws. En laten we eerlijk zijn: we zitten midden in zo’n crisis. Economisch, ecologisch, spiritueel. Het zijn de laatste stuiptrekkingen van een tijdperk dat vooral gericht was op controle, bezit en groei. In de Indiase tijdrekening wordt dit het Kali Yuga genoemd: het tijdperk van conflict, vervreemding en materialisme.
Maar het goede nieuws is: dit tijdperk loopt ten einde. We staan op de drempel van iets anders — als we durven: het Satya Yuga, de gouden eeuw van waarheid, rechtvaardigheid en liefde.
Toch is transformatie geen rechtlijnig proces. Een deel van ons wil verandering, een ander deel is bang om los te laten. Die innerlijke spagaat zie je ook in de samenleving. Veel mensen roepen om vernieuwing, maar houden tegelijkertijd vast aan oude zekerheden.
Een nieuw verhaal begint met reflectie
Als we werkelijk iets nieuws willen, moeten we eerst stoppen met automatisch doorgaan. Het begint met reflectie. Met het stellen van fundamentele vragen: wat is echt belangrijk? Wat heeft waarde, ook als alles wegvalt?
Een nieuw verhaal kun je niet bedenken in beleidskamers of algoritmes. Het ontstaat van onderop — in de onderstroom van het leven. In gesprekken, initiatieven, kleine experimenten. In gemeenschappen die durven zoeken naar alternatieven.
We moeten kleinschaliger durven denken. Decentraler, mensgerichter. Ik pleit voor toepasbare technologieën: lokale oplossingen, weinig kapitaalintensief, veel betrokkenheid. Voor biodynamische landbouw die de aarde voedt in plaats van uitput. Voor een economie waarin menselijke waarden als vrijheid, zorg en verbondenheid opnieuw centraal staan.
Ernst Friedrich Schumacher, econoom en visionair, noemde dat al in de jaren zeventig:
“Economie alsof mensen ertoe doen.”
Misschien is het tijd om dáár opnieuw naar te luisteren.
Verandering kent vele gezichten
Verandering hoeft niet groots en meeslepend te beginnen. Het kan een start-up zijn, een burgerinitiatief, een lokaal voedselcollectief. Soms gaat het om terugkeren naar de bedoeling van het liberalisme, bevrijd van het kille neoliberalisme. Soms vraagt het een radicaal ander paradigma.
Wat we in elk geval nodig hebben, is dat mensen samen leren en reflecteren. Niet opgelegd van boven, maar gedragen van binnenuit. Want leiderschap dat alleen maar stuurt, mist de verbinding. En zonder verbinding ontstaat verwarring, weerstand en uitval.
Juist in de chaos is er behoefte aan een gedeeld perspectief — al is het maar voorlopig. Mensen verlangen naar richting, naar betekenis. Naar de moed om samen te zoeken, te falen en opnieuw te beginnen.
Bewust leven is verantwoordelijkheid nemen
Wat we vandaag doen — hoe we denken, handelen, voelen — maakt verschil. Niet alleen voor onszelf, maar voor het grotere geheel. Onze gedachten zijn niet neutraal. Onze daden hebben een energetisch effect, hoe klein ook.
Zoals we denken, zo wordt het.
Zoals we geven, zo ontvangen we.
Doe goed. Denk goed. Wees vriendelijk. Dat klinkt simpel, maar het is evolutionair. In een wereld vol ruis, kun jij een bron van rust zijn. In een wereld vol oordeel, kun jij kiezen voor mildheid. Dat is geen zwakte, maar kracht.
Verantwoordelijkheid nemen betekent ook: accepteren dat verbetering niet altijd rechtlijnig is. Soms leidt de ene verbetering tot nieuwe problemen. Soms werkt de ene actie de andere tegen. Maar als de intentie zuiver is, komt er altijd iets in beweging.
De Gouden Eeuw gloort aan de horizon
Ja, we gaan nog door donkere tijden heen. We zijn niet ineens ‘verlicht’ of ‘ontwaakt’. Maar wat er gebeurt, hoort bij een groter proces: de overgang van het Kali Yuga naar een nieuwe, lichtere tijd. Oude spirituele tradities spreken over de Gouden Eeuw — een tijdperk waarin bewustzijn, harmonie en verbondenheid weer leidend worden.
Dat klinkt misschien ver weg, maar het begint hier. Bij jou. Bij hoe jij leeft, voelt, geeft, kiest.
Ik geloof dat we het gaan redden. Niet omdat het makkelijk is, maar omdat bewustzijn sterker is dan materie. Het universum is gebouwd op jouw bewustzijn — dat gaat nooit verloren.
Zelfs in het donker groeit het nieuwe al. Daarom kan de transformatie niet mislukken.
En jij dus ook niet.
We leven in een tussentijd.
Tussen afbraak en opbouw. Tussen verwarring en visie. Tussen angst en hoop. Maar het nieuwe laat zich niet meer ondersneeuwen. Laten we het leven koesteren, beschermen en samen vullen — met reflectie, hoop en inspiratie.
AUTEUR MARY SPAN | ©DOESPLUS! | 250618
Publicist in Essentie en auteur van het boek Zinvolle [W]evolutie.
Hou ervan je te inspireren en te activeren voor zinvolle evolutie
in leven en werk, bouwend aan een wereld van nieuwe mogelijkheden.
Zorg waar mensen ertoe doen
24-07-25: De Correspondent publiceerde een prachtig verhaal van Tim ‘S Jongers over de hulpverlening in het Belgische Mechelen waar het ‘keep it simple’ en ‘hou-het-klein’-idee werkt. In Mechelen besloot de sociale dienst het helemaal anders te gaan doen: wie structureel hulp nodig heeft, wordt structureel geholpen. Het revolutionaire idee: Eén cliënt, één verantwoordelijkheid, één maatschappelijk assistent’ [maatschappelijk werker, TSJ]. Maar ook: een totale omkering van hun werkwijze. Het taboevrije idee van Mathias Vaes op één centrale plek en één integrale eerstelijnshulpverlening is een groot succes. Een maatschappelijk werker volgt nu het hele traject van een cliënt of een gezin.
De opkomst van nieuwe spiritualiteit
Het lijkt wel alsof er een collectieve zoektocht gaande is naar verbinding, liefde en bewustzijn. Waarom eigenlijk?
Van schavuitenlogica naar verweer
We leven in een tijd waarin we het beest in de bek moeten kijken. Leiders schuiven hun verantwoordelijkheid af. En de ziel is uit de samenleving verdwenen.
