Rechtse ideologie versus nieuwe spiritualiteit

Een spiritueel antwoord op de elf geboden van de rechtse ideologie

In reactie op de ‘elf geboden’ van de rechtse ideologie, zoals beschreven door Jitske Kramer in de NRC, biedt dit artikel een tegengeluid vanuit de nieuwe spiritualiteit.

Terwijl de rechtse ideologie zich richt op macht, dominantie en verdeeldheid, staat de nieuwe spiritualiteit voor liefde, empathie en verbondenheid. Toch kan deze ‘zachte’ ideologie, zoals vaak wordt gezien, ook als een zwakte worden beschouwd, vooral wanneer de fundamenten van onze samenleving bedreigd worden. De afgelopen jaren hebben we gezien dat zelfs progressieve bewegingen zoals de Partij voor de Dieren worstelen met interne verdeeldheid over essentiële kwesties zoals oorlogsvoorbereidingen. Dit toont aan dat er momenten zijn waarin duidelijke en directe maatregelen nodig zijn, zelfs als dat ingaat tegen het verlangen naar harmonie en consensus.

In een wereld die steeds meer polariseert, vraagt de nieuwe spiritualiteit ons niet om passief of naïef te zijn, maar om wijsheid en moed te combineren. Soms betekent dit dat we, wanneer onze waarden of zelfs ons bestaan onder druk komen te staan, niet alleen moeten reageren vanuit compassie, maar ook met daadkracht en pragmatisme. Het is deze combinatie van liefdevolle toewijding en de bereidheid om verantwoordelijkheid te nemen in het aangezicht van dreiging die de ware kracht van de nieuwe spiritualiteit vormt.

In dit artikel bekijken we hoe de nieuwe spiritualiteit een alternatief is voor de angstgerichte benadering van rechtse ideologieën, en hoe deze spiritualiteit tegelijk aansluiting vindt bij de werkelijkheid.

1. De rechtse ideologie zegt: ‘Empathie is een zonde’
Meeleven maakt week. Kwetsbaarheid is vrouwelijke zwakte.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Empathie is de fundering van menselijke verbinding. Het vermogen om ons in de ander te verplaatsen maakt ons sterker, niet zwakker. Kwetsbaarheid is geen zwakte, maar de moed om in onze volledige menselijkheid te staan. In plaats van ons te verschansen achter muren van ego, leren we juist door empathie de diepte van onze collectieve kracht kennen.

2. De rechtse ideologie zegt: ‘Mannelijke dominantie is orde’
Kracht en daadkracht zijn deugden. De rest is ruis.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Ware kracht is niet in dominantie te vinden, maar in samenwerking en balans. Het verlangen naar orde is begrijpelijk, maar echte orde komt van het vermogen om in harmonie met elkaar te leven. De nieuwe spiritualiteit leert ons dat we als collectief sterker zijn wanneer we ons omarmen in onze diversiteit, niet wanneer we elkaar proberen te onderdrukken.

3. De rechtse ideologie zegt: ‘Democratie is zwak en decadent’
De massa moet geleid worden, niet gehoord.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Democratie is de levendige weerspiegeling van onze onderlinge respect en vrijheid. Waar angst probeert te verdelen, verbindt democratie. De ware kracht van een samenleving komt van eenieder die gehoord wordt, niet van een leider die alles bepaalt. De nieuwe spiritualiteit nodigt ons uit om een wereld te creëren waarin ieder individu een stem heeft, omdat we in onze verschillen onze kracht vinden.

4. De rechtse ideologie zegt: ‘Niet-productieve mensen zijn ballast’
Wie niets bijdraagt, mag verdwijnen.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Elk leven heeft waarde, los van economische productiviteit. In de nieuwe spiritualiteit erkennen we de waarde van de ziel boven de materiële prestatie. Zieken, vluchtelingen, kunstenaars—ze dragen bij aan de diepte en rijkdom van ons bestaan, niet altijd in de vorm van productie, maar in de kracht van creatie, liefde en mededogen.

5. De rechtse ideologie zegt: ‘Woke is de vijand’
Diversiteit zaait verdeeldheid.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Alle mensen zijn ieder voor zich uniek. Diversiteit is de schoonheid van het leven. Het is door het omarmen van onze verschillen dat we groeien als mensen. De nieuwe spiritualiteit viert diversiteit als een bron van rijkdom, niet als een bedreiging. Het is de erkenning van onze gedeelde menselijkheid die ons bij elkaar brengt, en de bereidheid om verschillen in liefde en respect te omarmen die ons echt verbindt. Kwetsbaarheid ligt hierin verscholen: de moed om onze verschillen te omarmen en te erkennen dat we niet hetzelfde zijn, maar toch samen een sterker geheel vormen. Het is deze openstelling die ons verbindt in plaats van ons te verdelen.

6. De rechtse ideologie zegt: ‘De elite liegt’
Media, wetenschap en instituties manipuleren de waarheid.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Vertrouwen is de kern van een gezonde samenleving. In plaats van te geloven in een wereld van leugens en manipulatie, kunnen we ons verbinden met waarheid door ons hart en onze geest open te stellen voor een dieper weten. Het leven vanuit het hart is een kwetsbaarheid, maar het is juist deze kwetsbaarheid die ons dichter bij de waarheid brengt. De nieuwe spiritualiteit leert ons kritisch te zijn, maar ook het vermogen te behouden om waarheden te herkennen die resoneren met onze diepste essentie. Wanneer we ons hart openen, stellen we onszelf bloot aan de mogelijkheid van misleiding, maar we openen ons ook voor de diepere, universele waarheid die ons verbindt met elkaar. In plaats van sceptisch te reageren op alles, kunnen we leren vertrouwen op wat ons hart ons zegt, zelfs in een wereld die vaak probeert ons wantrouwen aan te praten.

7. De rechtse ideologie zegt: ‘Eigen volk eerst’
Grenzen zijn heilig.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
De geest van eenheid overstijgt grenzen. Het nieuwe tijdperk vraagt niet om afscheiding, maar om het herkennen van onze gedeelde menselijkheid. De nieuwe spiritualiteit leert ons dat we als wereldburgers elkaar moeten omarmen, ongeacht afkomst of cultuur. Het is niet de beperking van onze horizon die kracht geeft, maar het verruimen ervan in liefde en verbondenheid.

8. De rechtse ideologie zegt: ‘Eer de leider – hij weet de weg’
Hij kent jouw woede, jouw angst, jouw verlangen naar orde.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Ware leiding komt van binnenuit. Het is niet de externe leider die ons de weg wijst, maar onze eigen innerlijke wijsheid. De nieuwe spiritualiteit leert ons om onze eigen kracht en verantwoordelijkheid te omarmen, en te begrijpen dat we allen leiders kunnen zijn in het creëren van een rechtvaardige en vreedzame wereld.

9. De rechtse ideologie zegt: ‘Versnelling is verlossing’
Disruptie en chaos zijn het pad naar vernieuwing.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Verlossing komt niet uit chaos, maar uit innerlijke rust en verbondenheid. Versnelling zonder richting leidt tot verwoesting, maar wanneer we de tijd nemen om te luisteren, te reflecteren en ons te verbinden met ons hogere zelf, ontdekken we een duurzame vernieuwing die ons samenbrengt in plaats van uit elkaar drijft.

10. De rechtse ideologie zegt: ‘Boosheid is een deugd’
Woede is zuiver.
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Woede kan een signaal zijn, maar het is niet de weg naar waarheid. De nieuwe spiritualiteit leert ons dat echte kracht ligt in innerlijke vrede. Wanneer we reageren vanuit een plaats van liefde en begrip, breken we de cyclus van destructieve woede. De deugd is in het kalme bewustzijn, niet in de verontwaardiging die de ziel verblindt.

11. De rechtse ideologie zegt: ‘Ontken alles’
Zeg: “Wij zijn gewoon bezorgd.”
Antwoord vanuit de nieuwe spiritualiteit:
Waar ontkenning wantrouwen voedt, is waarheid de sleutel tot transformatie. De nieuwe spiritualiteit moedigt ons aan om met open hart en open geest naar de wereld te kijken, niet door de ogen van achterdocht, maar door de ogen van liefde en begrip. Het stellen van vragen is krachtig, maar het vinden van antwoorden in waarheid en licht is waar de ware vrijheid ligt.

De nieuwe spiritualiteit is niet een vlucht in zwakte of naïviteit. Het is een roep om ware kracht—de kracht van liefde, verbondenheid, innerlijke wijsheid en compassie. In een wereld die verdeeld is, waar angst en haat hoogtij vieren, is het onze taak om de waarden van empathie, samenwerking en respect opnieuw te omarmen. De kracht van liefde is niet de afwezigheid van strijd, maar de aanwezigheid van een kracht die door geen enkele vorm van onderdrukking kan worden gebroken. In mijn artikel over morele vernieuwing ga ik daar dieper op in. Het is tijd om onze gezamenlijke verantwoordelijkheid te omarmen en een wereld te bouwen waarin liefde de fundamenten van onze samenleving vormt.