ZINGEVING | leren van anderen

sociale zingeving bij Mary Span

29 april 2021 | Mary Span | Evolutiegids

Zingeving leer je door anderen

‘Wat hebben we nodig om mens te zijn?’ Die vraag probeert de Wageningse schrijver, antropoloog en cultuurfilosoof Peter Abspoel te beantwoorden in zijn nieuwe boek ‘Stiefkind van de rede’. Zingeving leer je door anderen.

Om mens te zijn hebben we tradities nodig, betoogt Peter Abspoel in zijn boek ‘Stiefkind van de rede’. Hij denkt daarbij meer aan gemeenschappen met verschillende mensen die elkaar op onverwachte manieren inspireren en een voorbeeld zijn voor elkaar. Zo’n voorbeeld kan een grootvader zijn, een docent, een buurvrouw of wie dan ook. Want je wordt niet geboren met een kant-en-klare visie. Die moet je ontwikkelen in een vertrouwde omgeving en die leert je dat de wereld het al dan niet waard is om je eraan toe te wijden.

Dus geen zingeving zonder sociale orde en tradities.

In het Westen geloven we dat wij als mens alles kunnen uitvinden, ook de zin van het bestaan. Maar dat acht Abspoel onmogelijk, hij is ervan overtuigd dat het gevoel van zinvolheid (van het leven, van de wereld) wordt doorgegeven via contact met anderen. En via traditionele zingeving zoals nabuurschap. Veel van wat we waarderen – muziek, vriendschap of sociaal engagement – wordt immers doorgegeven via inspirerende anderen.

Tradities hebben in het
Westen een beetje afgedaan.

Het Westen denkt te veel in het nut van dingen in plaats van de zingeving van het leven te ‘voelen’. En dat maakt traditionele culturen kapot.

Auteur Peter Abspoel breekt dus een lans voor tradities. Tradities helpen ons om ons open te stellen voor wat we verder nodig hebben om ons als mens te realiseren. Niet het verwezenlijken van onszelf staat voorop in het Westen, maar we zijn eerder te druk met de waan van de dag.

Dat gebeurt volgens Abspoel mede doordat we door het economische systeem steeds meer op onszelf worden teruggeworpen. En daardoor worden we gedwongen ons eigenbelang voorrang te geven. Op die manier worden we niet uitgenodigd om ons als mens verder te ontwikkelen.

Alsof jezelf ontwikkelen naar hogere evolutie
of ruimer bewustzijn niet nodig is.

Gek genoeg is Abspoel wel kritisch tegenover de conservatieve traditionalisten. Die willen alleen maar terug in de tijd. En dat is niet waar hij een lans voor breekt. Hij is niet voor de klassemaatschappij die in het verleden heerste, waar de armen arm bleven en de rijken steeds rijker. Tradities moeten ons uitnodigen om elkaar te ontmoeten en van elkaar te leren. Als je de waarheid niet vindt in het NU, waar anders wil je de zingeving dan vinden?