GELUK | World Happiness Report

Geluk | Mary Span

17 juni 2021

World Happiness Report: uithangbord voor geluk

Geluk schijnt het hoogste goed te zijn. Levenskunstenaars zijn goed in twee dingen: het mooie en waardevolle van het leven zien en humor gebruiken om het lijden te verzachten. Zij zien geluk niet in het ontkennen van het kwaad maar als een inspiratie om het leed in de wereld te verzachten. In feite combineren ze zingeving met een betekenisvol doel: een betere wereld.

Elk jaar onderzoekt de VN het geluksniveau van inwoners van meer dan 150 landen. Op de World Happiness Index van de Verenigde Naties stond Finland in 2021 op de eerste plaats met IJsland, Denemarken, Zwitserland and Nederland op respectievelijk de tweede, derde, vierde en vijfde plaats. Veel om te zeuren hebben we niet, want we beschikken over belangrijke geluksfactoren zoals vrijheid, verantwoord bestuur, levensverwachting, inkomen en sociale netwerken. Wij zijn een uithangbord voor een mooi leven, maar er zijn helaas ook cijfers die niet zo mooi zijn. Jaarlijks worstelen zo’n 1,7 miljoen mensen op een of andere manier met een psychische stoornis zoals angststoornissen of depressie. Daar word je niet bepaald vrolijk van.

Positieve Gezondheid
Voormalig huisarts en oprichter van Institute for Positive Health (IPH) Machteld Huber bedacht het concept Positieve Gezondheid. Positieve Gezondheid kiest een andere invalshoek. Het accent ligt niet op ziekte, maar op mensen zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt. Ze schrijft zingeving toe als één van de pijlers van je gezond voelen. Onder zingeving vallen volgens haar de volgende thema’s: zinvol leven, levenslust, idealen willen bereiken, vertrouwen hebben, accepteren, dankbaarheid en blijven leren. “Zingeving is goed voor je hart”, stelt ze zelfs. De Positieve Gezondheidsgedachte wordt inmiddels breed omarmd, want zorgverleners hebben meer in handen om mensen in contact te brengen met hun eigen kracht, met betekenisvol leven en ze te helpen zelf hun eigen beslissingen te nemen. De Provincie Limburg is zelfs voorloper en trendsetter in het gedachtegoed van Positieve Gezondheid.

Zelfontplooiing
Deze belangstelling hangt nauw samen met de fase waarin we ons in de 21e eeuw bevinden. De Amerikaanse ontwikkelingspsycholoog Abraham Maslow gaf al in 1943 aan dat de belangrijkste drijfveer voor de mensen de vervulling van hun behoeften is. De top van zijn behoeftenpiramide hebben we in het Westen bereikt: zelfontplooiing en zelfrealisatie. Dit gaat gepaard met een zoektocht naar zingeving en spiritualiteit. We zoeken dit niet meer in religie, maar in eerste instantie in onszelf. Vandaar de enorme belangstelling voor zelfhulpboeken.

Zelfhulpboeken, esotherische boeken en het Psychologisch Magazine zijn uitgegroeid tot de meest succesvolle publicaties. En elke keer komen er weer nieuwe publicaties bij. Die aandacht voor het innerlijke leven heeft alles te maken met de dynamische tijden van de 21e eeuw. De ontkerkelijking heeft weliswaar ingezet, maar dat betekent niet dat we geen behoefte meer hebben aan zingeving of geloof in een betere wereld. De evolutie die uit zingeving ontstaat kunnen we vooral zien bij die mensen die werkelijk tot zelfinzicht en bewustzijn zijn gekomen. Die hebben niet alleen een schitterende visie uitgedragen maar die ook voorgeleefd, waardoor ze veel mensen hebben weten te inspireren. Denk aan Gandhi, Nelson Mandela, Marten Luther King en hedendaagse mensen in de Duurzame 100 bijvoorbeeld.

Zelfinzicht
Hoe belangrijk is zelfinzicht in je leven? Vrij belangrijk, blijkt uit onderzoek. Want het niet hebben van zelfinzicht kan leiden tot een lager zelfvertrouwen, psychosomatische klachten en gevoelens van depressie of een existentiële crisis. Bovendien is de gedachte van de evolutie, waarbij er geen schepper meer is, voor veel mensen een onveilig idee.

De mens heeft behoefte aan iets groters dan hijzelf dat ergens op is gericht. Het idee van chaos of willekeur is bedreigend voor mensen. Daarom is het inzicht in je eigen verlangens, angsten en verwachtingen belangrijk. Te zien dat dit iets is wat je zelf creëert. Word je bewust van de prachtige schepping waarin je leeft. Tel je zegeningen! Word je bewust dat je zaken ook ten goede kunt keren. Als mens kun je zelf ook iets van schoonheid uitdrukken, net zoals de levenskunstenaars. De kunst is eerst voor jezelf te zorgen en dan naar buiten te gaan met jouw zinvolle visie. Je kunt namelijk niet goed voor een ander zorgen als je niet eerst je eigen ziel gevoed hebt.