VERSCHILMAKEN | leefbaar platteland

29 december 2022 | Mary Span | Evolutiegids

Maak verschil voor een leefbaar platteland 2.0

Als we praten over het platteland, dan zien we dat mensen veelal vasthouden aan het idee van een klein, traditioneel dorp waar niet zoveel gebeurt en waar alles hetzelfde blijft. Dat onjuiste beeld draagt bij aan een negatieve beeldvorming van het platteland en (onbedoeld) aan de ontwikkeling van onbehagen op het platteland. Het Nederlandse platteland verandert en deelt met de stad een aantal fundamentele problemen, zoals een terugtrekkende overheid. Er zijn vele initiatiefnemers op het platteland te vinden die strijden voor een leefbaar milieu. Wie zijn deze mensen en wat doen ze?

Riky Schut-Hakvoort nam als ‘ex-boerin’ dit jaar de pen op om te strijden voor een duurzame, menselijke landbouw. Schrijven is voor haar een middel om woede en onmacht te uiten. Met haar kennis en ervaring is Riky Schut-Hakvoort naast het werk op de boerderij actief geweest en heeft ze haar stem laten horen in politieke, maatschappelijke en kerkelijke organisaties. Na jarenlange inzet bij onder andere de Landelijke Boerinnen Belangen en de werkgroep Landbouw en Armoede, is ze nu met pensioen. Maar ze blijft een kritische boerin, iemand die het opneemt voor de slachtoffers van het huidige landbouwbeleid.

Ze ziet dat het bij bewindslieden ontbreekt aan visie.

Riky wil zich vooral inzetten voor behoud van de leefbaarheid en voorzieningen in de dorpen, voor de bestaanszekerheid van boeren-en tuindersgezinnen, de bevordering van scholing van vrouwen en voor de economische en sociale zelfstandigheid van vrouwen, het behoud van sociale zekerheid (ook voor zelfstandigen) en behoud en bevordering van de werkgelegenheid, voor voldoende sociale zorg en gezondheidszorg voor ouderen en kwetsbare groepen, het behoud van scholen in de dorpen en verbreding ervan en bevordering van multifunctioneel gebruik van kerken voor geloof en samenleving. Dat is nogal wat. Maar de pracht en pijn van het platteland kent ze als geen ander en met haar pen wil ze de misstanden uit de wereld helpen.

Harry Webers ‘kookt met mensen’.

Ook Harry Webers strijdt voor een cultureel en economisch sterk platteland. En wel in het Hanzegebied van Oost-Nederland. Lange tijd was de Hanze niet veel meer dan nostalgie, maar de laatste jaren wordt de economische factor weer belangrijker. De voorzitter van de SER Overijssel en wegbereider van de Nieuwe Hanze, ziet de IJsselvallei in de komende jaren weer tot grote hoogte stijgen. Op 8 december 2022 heeft SER Overijssel een advies uitgebracht met de titel ‘Platteland Vitaal‘. Webers is een voorstander van duurzame relaties, duurzaamheid en plusdenken: samenwerken, iets voor elkaar betekenen, groter denken, vanuit grotere belangen en de lange termijn. ‘Dan moet je elkaar ook echt iets gunnen. Niet stiekem tóch je eigen agenda weer leidend maken, zoals soms gebeurt. Dan mis je samen grotere kansen. Het begint met elkaar bewust maken van de waarde die hier is in het Oosten.’ Webers vindt dan ook dat er meer geïnvesteerd moet worden. Hij is een netwerker pur sang en een doorzetter als het om communicatie gaat. Zelf noemt hij dat ‘koken met mensen’.  Het begint altijd met nieuwsgierigheid en interesse in mensen. Op die manier heeft hij de afgelopen jaren al veel weten te bereiken en het verschil kunnen maken.

Polarisatie tussen stad en platteland
vraagt om regionale solidariteit.

Met grote en kleine initiatieven zorgen initiatiefnemers ervoor dat hun dorp of platteland vitaal en leefbaar blijft. Dat is altijd al zo geweest. Buren zorgen voor buren. Als je platteland zegt, zeg je: naar elkaar omzien, elkaar groeten, dingen doen voor je buren. Men kent elkaar, geniet samen van het leven en lost met elkaar problemen op. Sinds onze koning het begrip participatiesamenleving introduceerde, is er veel aandacht voor dit enorme zelforganiserende vermogen. En hoe gewoon wij dat vermogen ook vinden, het is tegelijkertijd heel bijzonder. Maar de zorg op het platteland staat tweezijdig onder druk door een steeds ouder wordende bevolking en het verdwijnen van voorzieningen. Op het platteland is de ‘grijze druk’ 42 procent, dat is 10 procent hoger dan in de rest van Nederland.

Ik vind de verschilmakers van het platteland
een voorbeeld voor de rest van Nederland.

Zo is P10 een samenwerkingsverband van 29 grote plattelandsgemeenten dat zich inzet voor een leefbaar platteland. Zij vinden het van belang dat het platteland vitaal blijft en zoeken naar allerlei mogelijkheden om de zorg toegankelijk en bereikbaar te houden. Daarom promoten zij veelbelovende initiatieven, zoals mobiele onderzoekcentra, rijdende opticiens, mobiele huisartsenpraktijken, beeldbellende fysiotherapeuten, mobiele MRI-units of online overleg. De P10 pleit onder andere voor een volkshuisvestingsfonds voor het aanpassen en waar nodig uitbreiden van de bestaande woningvoorraad, het bereikbaar houden van zorg, gericht subregionaal arbeidsmarktbeleid om jongeren te behouden in de streek, het faciliteren van de energietransitie en een toerismecampagne. ‘Je moet niet blijven hangen in het nostalgische beeld van het platteland, maar op zoek gaan naar het platteland van de toekomst’, vinden ze bij P10.

Uitdaging voor verschilmakers:
maak het verschil voor het platteland 2.0.

Voor plattelandsdorpen zijn vitale initiatiefnemers nodig, die het verschil maken voor hun omgeving. Anderen helpen verbetert je eigen welzijn en alle kleine beetjes helpen. Ook jij kan het verschil maken, op welk gebied dan ook. Je kunt je bijvoorbeeld inzetten voor thema’s als milieu- en natuurverbetering, verbetering van land- en bosbouw, bevordering van de arbeidsparticipatie van vrouwen, bevordering van toerisme, wonen, infrastructuur, de inzet van nieuwe technologie of energietransitie. You name it. Met alle crises die momenteel gaande zijn in onze wereld is jouw deelname als best ager aan de maatschappij belangrijker dan ooit.

AUTEUR MARY SPAN | ©DOESPLUSGIDS  | 221129
Trendjournalist/publicist en auteur van het boek Zinvolle [W]evolutie.
Hou ervan je te inspireren en te activeren voor zinvolle evolutie
in leven en werk, bouwend aan een wereld van nieuwe mogelijkheden.