Holisme als sleutel voor visionaire politiek

Er is een enorme honger naar een andere, meer verbonden maatschappij en visionaire politiek, die tegelijkertijd compassioneel, spiritueel en holistisch is. Want hoe ontsnappen we aan de materiële kijk op dingen en het geloof in de maakbaarheid van alles? Het geloof dat groene en technocratische innovatie de problemen van deze tijd vanzelf wel oplossen, wordt niet door de realiteit gestaafd. We zullen in de politiek iets nieuws moeten bouwen dat er nog niet is: een holistische visie.

Het zijn verwarrende tijden. De oorlog in Oekraïne, de energie-, materialen- en grondstoffencrisis en dan heb ik het nog niet over het drama van de klimaatverandering. We laten ons overweldigen door schokkend en negatief wereldnieuws. Buiten op straat lijkt er niet veel veranderd, maar je voelt dat er iets goed mis is. Het is allemaal zo ingewikkeld geworden, dat we door de bomen het bos niet meer zien. Hoe kunnen we draai maken in de politiek en de samenleving, zodat we weer in balans komen?

Om te begrijpen waarover het gaat, moeten we nadenken over het lawaai in de wereld en een holistische visie ontwikkelen. De politiek is van een idealenstrijd een informatiestrijd geworden. We worden overspoeld door informatie op het internet en de politiek (en ook de media en het bedrijfsleven) heeft de mogelijkheid om een stukje uit die brei te pakken en dat voor zichzelf uit te venten. Het is een meningencircus geworden. Het accent ligt daarbij op profilering en niet op verbinding, strategie en uitvoering van een en ander. En de gemeenschap? Die verliest het vertrouwen in de politiek, de instituties en het bedrijfsleven.

Een goed hoofd en een goed hart zijn
altijd een formidabele combinatie.

Kan de politiek zich aan dit circus onttrekken? We moeten niet onderschatten wat de invloed van sociale media (die geen ethiek kent) is op het openbare samenleven en de politiek. Bovendien is het moeilijk voor de politiek om iedereen te omarmen en te ondersteunen, want de massa bestaat niet meer. We leven daardoor in een onvoorspelbaar systeem, waarvan we niet weten welke kant het opgaat. De discussie gaat onvermijdelijk komen wat we gaan doen met al die informatie die op verschillende platforms circuleert. Om te voorkomen dat onze vrijheid van meningsuiting aan banden wordt gelegd, zou de politiek juist boven de partijen moeten komen te staan. En dat kan alleen met een holistische en spirituele visie en een vernieuwd democratisch systeem waarin een gedeelde verantwoordelijkheid met de bevolking is ingebouwd. En dan bedoel ik ook, dat de publieke opinie nauwer wordt betrokken bij de politieke keuzes in de vorm van bijvoorbeeld dorpsraden, burgerkabinetten, burgerberaden en burgerbudgetten.

Een holistische, politieke visie betekent dat je alles als één geheel ziet: het geheel dat allesomvattend, non-dualistisch en verbindend is. Volgens de holistische visie ben je namelijk een systeem van eenheid: fysiek, mentaal, emotioneel, energetisch en spiritueel. Spiritueel zijn gaat om het leren zien van de werkelijkheid zoals zij is, en niet zoals je zou willen dat zij is. Zonder het besef onderdeel te zijn van een eenheid, wordt het lastig om oplossingen te zoeken voor de grote gemeenschappelijke uitdagingen van deze tijd.

In de hiërarchie van behoeften, zoals beschreven
door Maslow, prijkt het holistische bewustzijn als
spirituele behoefte ferm bovenaan de piramide.

Bewustwording is dan ook de eerste stap naar spiritueel ontwaken en een holistische manier van leven. Werken aan een holistische visie begint met introspectie en het organiseren van feedback op het eigen functioneren. Ik breng daarbij een eerbetoon aan anti-apartheidsstrijder en politicus Nelson Mandela (1918 – 2013). Met zelfreflectie en een diep menselijk visionair elan heeft hij zijn volk naar de verzoening en democratie weten te leiden.

Richt je aandacht dus naar binnen, ontdek wie je in fysiek, emotioneel, rationeel en spiritueel opzicht werkelijk bent en ervaar hoe je je waarachtig en ethisch kunt verhouden tot de wereld. Ontwikkel daarbij een holistische visie en kijk wat jij kunt betekenen voor jouw omgeving of de wereld. Als je deze stappen hebt gezet, ben je al flink op weg. Ineens kun je het gevoel krijgen, dat je onderdeel bent van iets groters. Zoals astronauten krijgen als ze vanuit de ruimte naar de aarde kijken. Zonder het besef van grootsheid en verbondenheid wordt het namelijk moeilijk om een holistische visie te ontwikkelen.

Om de wereld niet te laten verdwijnen in de ruis van de aandachtseconomie, het meningencircuit of de groeifuik van het neoliberalisme, is holistische spiritualiteit misschien wel de krachtigste, diep menselijke, remedie tegen de onbalans in de wereld. Als we ons eigen, waarachtige licht laten schijnen, geven we onbewust andere mensen toestemming om hetzelfde te doen.