De boodschap van Jiddu Krishnamurti,
een groot genie van de 20e eeuw

Jiddu Krishnamurti, spiritueel leraar en filosoof uit India, stond bekend om zijn onafhankelijke denken en zijn nadruk op zelfonderzoek. Zijn boodschap was diep en nog steeds van deze tijd. Zijn belangrijkste boodschap: observeer en denk (samen) na over het leven.

Jiddu Krishnamurti (1895 – 1986) was een uit India afkomstige spiritueel leraar, filosoof, auteur en spreker. Hoewel hij sprak over inzicht en meditatie, bracht hij geen nieuw geloof, geen nieuwe filosofie. Wat hij deed was samen met zijn toehoorders nagaan wat de oorzaken zijn van de problemen waarmee de mens sinds jaar en dag te kampen heeft. Hij heeft elk gezag van goeroe, leraar of geestelijk leider altijd afgewezen en wenste geen ‘volgelingen’. Volgens hem zijn wij zelf in staat te zien waar het om gaat en hebben wij geen geestelijke leiding nodig. Verandering begint met aandacht, met waarnemen van wat zich om ons heen en in onszelf afspeelt.

Sta eens een keer stil
en kijk eens in en om je heen.

Krishnamurti sprak al over het stambewustzijn van politici, het verheerlijkte nationalisme en over het feit dat we geen enkele politicus, leider, exploiterende goeroe, psycholoog of wetenschapper kunnen vertrouwen. Zij zijn niet in staat gebleken om onze menselijke problemen op te lossen. Hij pleit daarom voor observeren en samen nadenken, objectief en zonder vooroordeel.

Het gaat daarbij niet om het accepteren van een mening of evaluatie, maar om externe én interne waarneming. Dus om wat er gaande is in de wereld, maar ook om wat er psychologisch in jezelf gebeurt. In de buitenwereld is er veel gaande: verwarring, onzekerheid, angst voor oorlogen of een dreiging van oorlog. Er zijn demonstraties, terrorisme, armoede, honger, enzovoorts. De ene stam zet zich op tegen de andere en dat alles onder de noemer van nationalisme of eigenbelang. Wij, gewone mensen, lijken niet in staat om daar iets tegen te doen.

We moeten de hele
werking van ons denken
begrijpen.

In ons innerlijk, in onze eigen geest en in ons eigen hart, is sprake van onzekerheid. Want er bestaat geen zekerheid in het leven, niet voor onszelf en ook niet voor onze toekomst of toekomstige generaties. Moeten we dan maar op religies vertrouwen? Laten we wel wezen: religies hebben de mensheid verdeeld achtergelaten. In sommige gevallen is religie zelfs een dekmantel geweest voor de gruwelijkste wreedheden. Daarom is het belangrijk dat we alles observeren en over al die dingen samen nadenken. Krishnamurti stelt: stel geen meningen tegenover andere meningen, zet geen conclusie tegenover een andere conclusie of een ideaal tegenover een ander ideaal. Hij pleitte voor samen denken en voor onderzoek naar wat wij mensen kunnen doen om een tij te kunnen keren.

De crisis bevindt zich volgens Jiddu Krishnamurti niet in de economische, kapitalistische of politieke wereld, maar in ons bewustzijn oftewel onze geest. Weinig mensen realiseren zich dat. Want ons bewustzijn zit vol met belemmerende overtuigingen, negativiteit, conclusies, angsten, maar ook met genoegelijke herinneringen, liefde en compassie. Ons beperkende bewustzijn (‘ik ben niet goed genoeg’, ‘ik kan dit niet’, ‘ze vinden met niet aardig’) zorgt ervoor dat we dingen niet doen die we wel zouden kunnen doen.

De inhoud van ons bewustzijn
is wat de hele mensheid gemeen heeft.

Onze gevoelens zijn hetzelfde als ieder ander op deze aarde. Iemand die leeft en lijdt is net zo angstig, verward en onzeker als ieder ander. Dus dat wat je denkt en voelt, dus jouw reacties, eenzaamheid, verdriet, pijn en jouw zoektocht naar vrede en liefde ervaart een ander die in Azië, Amerika of in Rusland woont ook. En om die reden zijn we geen afzonderlijke entiteiten. De meesten van ons ervaren zichzelf als een autonoom individu met een coherente identiteit en een gevoel van vrije wil. Het afzonderlijke individu is een illusie, omdat ons bewustzijn gelijk is aan dat van de hele mensheid. Ieder van ons is in feite de rest van de mensheid.

Als je dit feit diepgaand aanvaardt, dan zullen onze activiteiten een radicale verandering ondergaan. We zullen het dan vanzelfsprekend vinden om dingen gemeenschappelijk te doen. Het is daarbij van belang dat we elkaar innerlijk ontmoeten en elkaar innerlijk omarmen. Want laten we wel wezen, ontmoeten we elkaar wel innerlijk in onze liefde? Of zijn juist onze conclusies over elkaar de dominerende factor? Het is goed om daar eens samen over na te denken.

Onze relatie met elkaar bestaat
uit het beeld dat door
ons denken wordt gevormd.

Hij benadrukte de noodzaak voor individuen om diep in zichzelf te duiken om de ingewikkelde werking van de eigen geest te begrijpen. Door onze gedachten, overtuigingen en conditioneringen te onderzoeken, kunnen we inzicht krijgen in de hoofdoorzaken van ons lijden en deze uiteindelijk overstijgen. Krishnamurti moedigde mensen ook aan om de invloed van de maatschappij, cultuur en autoriteit op hun leven in twijfel te trekken. Hij geloofde dat de geest vaak wordt gevangen in conditionering door maatschappelijke normen, religie, cultuur en traditie. Hij pleitte voor het bevrijden van de geest van deze conditionering om een echt zelfstandig en vrij individu te worden. Zijn nadruk op zelfkennis, het in twijfel trekken van autoriteit en het onderzoeken van angst en conflicten blijven wereldwijd mensen inspireren in hun zoektocht naar persoonlijke transformatie en spiritueel ontwaken.

Meditatie speelde een centrale rol in de leer van Krishnamurti. Hij benaderde meditatie echter op een niet-traditionele manier. Voor hem was meditatie een onderzoek naar de werking van de geest. De filosoof benadrukte het belang van leven in het moment, in het ‘nu’. Hij geloofde dat het heden de enige werkelijkheid is en dat bewustzijn van het heden leidt tot diepgaande inzichten en wijsheid. Maar dan wel zonder persoonlijke voorkeuren, afkeuring of verlangens.

Jij bent je eigen levensgids.
Versuf niet, blijf slijpen.

Over het geheel genomen kunnen de leringen van Krishnamurti dienen als een gids voor het ontwikkelen van innerlijke rust, helderheid en empathie temidden van de uitdagingen van de moderne wereld. Ze benadrukken het belang van persoonlijke verantwoordelijkheid, zelfbewustzijn en het cultiveren van een dieper begrip van de menselijke natuur. Krishnamurti heeft een blijvende indruk achtergelaten door zijn diepgaande inzichten en leerstellingen, die hij in zijn talrijke boeken heeft nagelaten. Hij biedt daarmee een routekaart voor wie op zoek is naar innerlijke vrede, vrijheid en een authentieke manier van leven.